Ergenlik döneminde, çocuklukta büyük öneme sahip olan ailenin yerini büyük oranda akranlar almaya başlar. Gelişimsel olarak “akademik eğitim alma ve bir mesleğe hazırlanma” sürecine denk gelen ergenlik, doğal olarak aynı gurubundaki bireyleri ortak alanlarda, okullarda buluşturmaktadır. Dünyanın her yerinde bireylerin eğitim hayatının neredeyse tamamı ergenliğe denk gelmektedir. Bu nedenle doğal olarak ergenler zamanlarının büyük bir kısmını okullarda ve akranlarıyla geçirmektedir.

Ergen davranışlarının odaklandığı temel noktalardan biri arkadaş ve akranlarıyla ilişkileridir. Gençler duygularını, diğer dönemlere göre daha yoğun bir şekilde birbirleriyle paylaşırlar. Ergenlik döneminin başında arkadaş grupları daha az kişiden oluşurken daha sonraları arkadaş sayısında artış gözlemlenebilir. Genellikle ilk ergenlik döneminde sık değişen arkadaşlıklar, orta ergenlik döneminde grup arkadaşlıkları ve geç ergenlik döneminde uzun süreli arkadaşlıklar olarak görülür.

Yapılan araştırmalar ergenin grup ortamında güç ve güven kazandığını göstermektedir. Ergen, tek başına yapamayacağını düşündüğü işleri arkadaşlarıyla birlikte karar vererek ortaklaşa yapmaya çalışır. Saygınlık kazanma ve bağımsız hareket etme davranışları gruplarda kazanılır. Bu nedenle zaman zaman akran grubunun etkisi ebeveynlerin öğrettikleriyle veya yasaklamalarıyla çelişir.

Ebeveynlerin bu dönemde davranışlar konusunda yasaklayıcı ve müdahaleci tutumlardan çok anlayışlı ve empatik tutum geliştirmeleri gerekmektedir. Ergenlik döneminde tavsiyede bulunma, birlikte olma, davranış modeli oluşturma, destek ve geri bildirim sunma, kişisel özellik ve beceri konularında bilgi kaynağı olma bakımından akranlara büyük önem verilir.

SİZ BU KONUDA ÇOCUGUNUZA NASIL DESTEK OLABİLİRSİNİZ?

  • Çocuğunuzla iletişiminizi güçlendirebilirseniz.

  • Yapıcı sosyal aktivitelere yönlendirebilirsiniz.

  • Duygusal gelgitlerini anlamaya çalışabilirsiniz.

  • Çocuğunuza arkadaş tercihleri konusunda doğrudan müdahale etmek yerine çocuğunuzun arkadaşlık ilişkilerinden beklentilerini dinleyerek çocuğunuzu destekleyebilirsiniz.

  • Akran grubu içinde hiç beklemediğiniz davranışları sergilediğinde ani tepki vermeden, evde uygun ortamda konuşabilirsiniz.

  • Çocuğunuza yanlış olanı göstermek için çocuğunuzun yaşantısı yerine kendi ergenlik çağınızdan örnekler verebilirsiniz. Özdeşim kurmak adına sağlıklı olacak ve ilişkiyi düzenleyecektir.

PSİKOLOG SENA ÇETİNER