Bilişsel davranışçı terapi, modern psikolojinin en etkili ve yaygın kullanılan tedavi yöntemlerinden biri. Düşünce, duygu ve davranışlar arasındaki bağlantıyı merkeze alan bu yaklaşım, kanıta dayalı sonuçlarıyla dikkat çekiyor. Son yıllarda popülaritesinin artmasının arkasında ise hem bilimsel temelleri hem de hızlı sonuç alma potansiyeli bulunuyor.

BDT, tedavi yöntemlerinden akla ilk gelenlerden. Peki, bu terapiyi çok tercih edilir kılan ne? 1001terapist.com platformundan Emre Gökçeoğlu, açıkladı.

İmamoğlu,Yavaş Ve Özel Seçim’e Girmeyince CHP’ye Oy Veren Seçmen Ak Partiye mi Oy Verecek ?
İmamoğlu,Yavaş Ve Özel Seçim’e Girmeyince CHP’ye Oy Veren Seçmen Ak Partiye mi Oy Verecek ?
İçeriği Görüntüle

Psikolog Emre Gökçeoğlu’na göre terapi, depresyon, anksiyete bozuklukları, obsesif kompülsif bozukluk ve travma sonrası stres bozukluğu gibi birçok durumda etkili. Gökçeoğlu, bu nedenle bilişsel davranışçı terapinin depresyon, anksiyete, panik atak ve birçok psikolojik sorun için çok tercih edilen tedavi yöntemi olduğunu vurguluyor. Bu yaklaşımın geniş bir kitle tarafından tercih edilmesinin nedeni tedavinin hem teorik yapısı hem de pratik uygulanabilirliğinde saklı.

Bilişsel davranışçı terapi (BDT), 1960'lı yıllarda Aaron Beck tarafından geliştirildi. Temel prensibi, düşüncelerimizin duygularımızı ve davranışlarımızı şekillendirdiği fikri üzerine kurulu. Gökçeoğlu, bu yaklaşıma göre psikolojik sorunların temelini olumsuz otomatik düşünceler ve çarpıtılmış bilişsel şemaların oluşturduğunu söylüyor.

Geçmiş yerine “şimdi”

BDT, geçmişe fazla odaklanmak yerine, şimdiki zamanda yaşanan sorunlara ve bunların çözümüne yoğunlaşıyor. Bu yönüyle psikanalitik yaklaşımlardan ayrılarak, daha kısa süreli ve hedefe yönelik bir terapi modeli sunuyor.

Terapide aktif katılım esastır. Danışan, terapist ile birlikte çalışarak kendi düşünce kalıplarını fark ediyor, bunları sorgulayıp değiştiriyor. Bu süreç, bireyin kendi terapistine dönüşmesini sağlayarak uzun vadeli başarı oranını artırıyor.

BDT aşama aşama ilerliyor

Gökçeoğlu’nun yaptığı açıklamaya göre bilişsel davranışçı terapide ilk aşama, olumsuz otomatik düşünceleri tespit etmek oluyor. Bu düşünceler genellikle hızlı ve bilinçsiz gerçekleştiği için fark edilmesi zor olabiliyor. Terapist, danışana bu düşünceleri tanıma ve kaydetme becerisini kazandırıyor.

İkinci aşama ise bu düşüncelerin gerçekliğinin sorgulanması. "Bu düşünceyi destekleyen kanıtlar neler?", "Alternatif açıklamalar var mı?" gibi sorularla düşüncelerin mantıksal analizi yapılıyor. Bu süreç, bilişsel çarpıtmaları ortaya çıkararak daha dengeli bakış açıları geliştirmeyi hedefliyor.

Son aşamada ise yeni, daha işlevsel düşünce ve davranış kalıpları oluşturuluyor. Ödevler, davranışsal deneyler ve günlük tutma gibi teknikler kullanılarak bu yeni kalıpların pekiştirilmesi sağlanıyor.

Seanslar hedeflere göre ilerliyor

Bilişsel davranışçı terapinin popülerliğinin en önemli nedeni, kanıta dayalı etkili sonuçlar sunması. Binlerce bilimsel çalışma, BDT'nin depresyon, anksiyete bozuklukları, obsesif kompülsif bozukluk ve travma sonrası stres bozukluğu gibi birçok durumda etkili olduğunu gösteriyor.

Tedavi süresi nispeten kısa oluyor. Geleneksel terapilerin yıllarca sürebileceği düşünülürse, BDT genellikle 12-20 seans arasında belirgin sonuçlar veriyor. Bu durum, hem zaman hem de maliyet açısından avantaj sağlıyor.

Yapılandırılmış ve anlaşılır bir yaklaşım sunması, bireylerin terapi sürecini daha net kavramasını sağlıyor. Her seansın belirli hedefleri oluyor ve ilerleme somut şekilde gözlemlenebiliyor.

İlaç kadar etkili olabiliyor.

BDT, geniş bir yelpazede psikolojik sorunun tedavisinde kullanılıyor. Depresyon tedavisinde ilaç kadar etkili olduğu bilimsel. Özellikle hafif ve orta şiddetteki depresyonda ilk tercih olarak öneriliyor.

Anksiyete bozuklukları, BDT'nin en başarılı olduğu alanlardan biri. Yaygın anksiyete bozukluğu, sosyal anksiyete, panik bozukluk ve fobiler gibi durumlarda yüksek başarı oranları gösteriyor.

Obsesif kompülsif bozukluk, travma sonrası stres bozukluğu, yeme bozuklukları, madde bağımlılığı ve kişilik bozuklukları da BDT ile tedavi edilebilen durumlar arasında. Ayrıca kronik ağrı ve uyku bozuklukları gibi fiziksel sağlık sorunlarında da destekleyici rol oynayabiliyor.

Yöntem Türkiye’de yaygın

Türkiye'de bilişsel davranışçı terapi hizmetleri giderek yaygınlaşıyor. Ankara BDT terapisi seçenekleri, başkent ve çevresinde yaşayan bireyler için geniş bir uzman havuzu sunuyor. Ankara'daki ve başkentin Sincan gibi ilçelerindeki terapistler, hem yüz yüze hem de online terapi seçenekleriyle hizmet veriyor.

İstanbul bilişsel davranışçı terapi hizmetleri ise Türkiye'nin en geniş uzman ağına sahip. İstanbul'un farklı semtlerinde konumlanmış terapistler, ulaşım kolaylığı ve çeşitlilik açısından avantaj sağlıyor. Büyükşehirlerdeki yoğun yaşam temposu göz önünde bulundurulduğunda, bu erişim kolaylığı önemli bir faktör oluşturuyor.

Online BDT seçenekleri, pandemi sonrası dönemde büyük ivme kazandı. Dijital platformlar üzerinden sunulan BDT hizmetleri, hem coğrafi sınırlamaları ortadan kaldırıyor hem de zaman esnekliği sağlıyor.

BDT seansları nasıl işliyor?

BDT seansları genellikle haftada bir kez, 45-60 dakika süreyle gerçekleşiyor. İlk seanslarda detaylı değerlendirme yapılarak sorunun doğası, tetikleyiciler ve hedefler belirleniyor. Bu değerlendirme süreci, kişiye özel bir tedavi planı oluşturulmasını sağlıyor.

Her seansın belirli bir gündemi oluyor. Önceki haftanın ödevleri gözden geçiriliyor, yeni konular tartışılıyor ve yeni beceriler öğretiliyor. Bu yapılandırılmış yaklaşım, terapinin verimliliğini artırıyor.

Seanslar arası ödevler, BDT'nin ayrılmaz bir parçası. Bu ödevler, seanslarda öğrenilen becerilerin günlük hayata aktarılmasını sağlıyor. Düşünce kayıtları tutma, davranışsal deneyler yapma ve yeni beceriler pratik etme gibi aktiviteler içerebiliyor.

Danışan kendisinin terapisti oluyor

Bilişsel davranışçı terapinin en önemli avantajlarından biri, uzun vadeli etkiler sunması. Terapi bittiğinde danışan, kendi terapisti olma becerisini kazanmış oluyor. Bu sayede gelecekte benzer sorunlarla karşılaştığında, öğrendiği stratejileri uygulayabiliyor.