- Hükümet üyeleri sık sık bizim dönemimizde Asgari ücret dolar bazında en çok arttı diyerek kendisini savunuyor…
Bu yazımda amacım hükümeti eleştirmek değildir..,Amacım asgari ücretli’nin sürekli ekonomik olarak erimesini özet olarak sizlere aktarmaktır….
AK PARTİ KASIM 2002’DE İKTİDAR OLDUĞU O GÜNDEN BU YANA NELER OLDU ?
Ak Parti 2 Kasım 2002’de % 34 ile tek başına iktidar olup iş başına geldiği zaman ülkede asgari ücret 184 TL idi.
O zaman çeyrek altın ise 32 TL idi, yani bu maaş ile 5.75 çeyrek altın alınabiliyordu.
Bugün çeyrek altın 2.672 TL den satılıyor. Bir asgari ücretlinin o günkü maaşı ile aldığı çeyrek altının bugünkü satış bedeli ile 15.364 TL yapıyor…
2002’de bir ABD doları 1.61 TL idi. AK PARTİ’ nin dediği gibi o zamanki 184 TL lik asgari ücret ile 114 dolar alınıyordu.
Evet dolar bazında Asgari ücrette çok artış olmuş ama konut, gıda. Kira ve diğer ürünlerin fiyatları doların artışından daha yüksek olduğundan dolayı döviz bazında artışının yüksek olması çok anlam ifade etmiyor…
Aslında asgari ücretlinin hep zarar ettiğini kanıtlamak için 21 sene önceye gitmeye bile gerek yok…
15 gün önce asgari ücretin artışı konuşulduğu zaman bir ABD doları 20 TL idi…8.506 TL lik asgari ücret ile 425 Dolar alan bir çalışan EĞER Dolar kuru hiç değişmezse yani 26 TL olarak sabit dursa ilk artışlı maaşını alacağı Ağustos ayında 11.406 TL ile ancak 438 Dolar alabilecek…
Lakin uzamanlar dövizin bir miktar daha artacağını söylüyor… Bir önceki asgari ücret ile alınan dolar 425 iken Ağustos 2023 de alacağı ilk maaş ile kur bu şekilde sabit olursa 438 dolar alabiliyor…
Yani asgari ücretin 8.506 TL den 11.406 olması ile arasındaki döviz yükselişi olarak sadece 13 dolar artış olmuş olacak TL olarak karşılığı da 338 TL olacak…
Asgari ücretin artacağı konuşulduğu zaman herkese hemen ürünlerine zam yaptığı için daha yeni artış ile maaş alınmadan döviz bazlı artış ile sadece 1 Kg. kıymanın fiyatı olan 338 TL lik bir artış oldu.
Yeni fiyatlı asgari ücret ile çalışma 1 Temmuz ile 31 Temmuz arasında olup ilk maaş’da Ağustos 2023’de alınacaktır. Hep beraber Ağustos ayına dikkat edelim hem dolar bazında asgari ücretli eksiye düşecek hem de aldığı temek gıda ürünleri fiyatı bakımından daha kötü duruma düşecektir.
Bu bilmek için alim olmaya gerek yok.Çünkü enflasyonun bu kadar yüksek olduğu bir yerde fiyatların sabit durması mümkün değil.
Minik bir örnek vereyim sizlere şu an en yüksek para birimiz olan 200 TL 2009’da tedavüle çıktığı zaman 134 Dolar ediyordu bugün ise 7.69 dolar ediyor. Bu örnek bize paramızın % 90 değer kaybettiğini gözler önüne seriyor.
Hükümetin yapması gereke en öncelikli iş hiç şüphe yok ki asgari ücretlin rakamını artırmak değil.
Eğer Hükümete sağlıklı bir iş yapmak istiyorsa Türk parasının değerini koruması yani enflasyonu düşürmesi gerekir.
Asgari ücreti artırmakla fiyat artışlarını durdurmak ve sürekli artışın engellenebilmesi için enflasyonun aşağıya çekilmesi gerekiyor bu şekil ancak bir çözüm olabilir aksi halde asgari ücret arttığı anda alınan ürünlerin fiyatı da artacaktır bu kaçınılmaz bir sonuçtur…
20 sene önce asgari ücret daha düşük iken bir çalışan maaşının %15’i veya 20’si ile oturabileceği bir evin kirasını ödeyebiliyor iken bugün en kenar köşe ilçede bile bütün asgari ücret ile tutulabilecek ev sayısı çok az.
Bundan dolayı denge ciddi bir şekilde bozulmuş durumda. 3.veya 4 sene önceye kadar bir çok ilçede 100 metre² eski bir daire 300 ile 400 bin TL’ye satın alınabiliyor iken bugün aynı dairenin fiyatı 1.5 ile 2 milyon TL’den aşağı değil .
Bu yüksek artıştan dolayı artık asgari ücret ile çalışan birisinin konut veya araç alabilme imkanı ortadan kalkmıştır.
Bırakın araç ve ev almayı iki asgari ücretin gireceği bir evde eğer ev kira ise geçim yapabilmek artık mümkün olamamaktadır.
Çünkü bir asgari ücret ancak kirayı ödeyebiliyor iken diğer asgari ücretin elektrik, su doğalgaz,internet ve diğer sabit faturaları ödemesi mutfak giderlerini karşılaması artık çok zor olmuştur.
Alında bu konuda ciltler dolusu kitap yazmak mümkün ama işin özü şudur ki üretim ve yerli bir modele geçmediğimiz sürece bu kısır döngüden çıkmamız pek de kolay görünmüyor.
Asgari ücret artığı andan itibaren kira,konut fiyatları,et ,süt ekmek,bulgur ,pirinç, özetle temel gıda ürünlerinin fiyatına artıyorsa sadece alınan maaşın bol sıfırlı olması dışında asgari ücretlinin yaşamında bırakın olumlu gelişmeyi tam tersine olumsuz bir çok gelişme yaşanıyor.
Bu arada hepinizin geçmiş kurban bayramınızı kutlarken Ağustos ayında alacağınız ilk zamlı asgari ücretli maaşınızın daha çok erişmemesini temenni ediyorum.
İstanbul Times / Fatma Ozan
