Üsküdar Üniversitesi İş Güvenliği, İş Sağlığı ve Çevre Sağlığı Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Öğretim Üyesi Rüştü Uçan, Covid-19 pandemisi gölgesinde geçecek Kurban Bayramına ilişkin tavsiyelerde bulundu. Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan “Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi” adlı kılavuzda Kurban Bayramı ve öncesinde hayvan satış yerlerine yönelik alınması gereken önlemlerin belirtildiğini kaydeden Dr. Öğretim Üyesi Rüştü Uçan, bu önlemlere uyulmasının önemli olduğunu kaydetti. Rüştü Uçan, “Buna göre, hayvan kesim yerlerinde görev yapacaklara, kasaplara, temizlik görevlilerine ve yöneticilere Covid-19 salgını ile ilgili eğitim verilmesi, buralarda kalabalık oluşumunu önlemek için kesimlerin randevu ile yapılması, güvenlik mesafesine uyulması ve maske takılması gerekmektedir.” dedi. Maske, mesafe ve hijyen kurallarına uyulmalı! Rüştü Uçan, söz konusu kılavuzda, hayvan satış ve kesim alanlarının girişinde Koronavirüsle mücadele konusunda gerekli uyarıların bulunduğu tabelaların asılmasının istendiğini belirterek “Bu tabelalarda güvenlik mesafesine uyulması, maske takılması ve temizlik hijyenine dikkat edilmesi gibi bilgilerin bulunması istenmiştir.” dedi. 8 metrekarede 1 kişi bulunmalı Dr. Öğretim Üyesi Rüştü Uçan, Sağlık Bakanlığınca, kurban satış alanlarına ilişkin önlemlerin şöyle sıralandığını kaydetti: Hayvan satış alanında 8 metrekareye bir kişi (müşteri ve satıcı beraber) olacak şekilde kontrollü insan girişi sağlanmalı; Hayvan satış alanının giriş kapılarına ve uygun yerlerine, Covid-19’dan korunma önlemleri ile ilgili bilgilendirici kuralların olduğu tabelalar asılmalı; Hayvan satış alanlarına ateş, öksürük, burun akıntısı ve solunum sıkıntısı olan müşteriler içeri alınmamalı; Hayvan satış yerlerine girenlerin ateşi ölçülmelidir; vücut sıcaklığı 38 derecenin üstünde olanlar içeri alınmamalı; HES Koduna bakılmalı ve uygun olanlar kesim alanına alınmalıdır. Müşteriler, hayvan satış alanlarında uzun süre kalmamaları için uyarılmalı; Kapalı alanı veya tesisi olan hayvan pazarlarında müşterilerin tesis alanlarına maskeli olarak girmeleri ve tesis içerisinde maskeli olmaları sağlanmalı. Girişte el dezenfektanı bulundurulmalı ve tesise giren her misafirin alkol bazlı el antiseptiği kullanması sağlanmalı. Bütün kullanım alanlarda (bekleme, dinlenme) en az 1,5 metre mesafeye uyacak şekilde düzenleme ve ihtiyaç olan yerlerde zemine ve oturma alanlarına işaretlemeler hazırlanmalı; Bu tesislerdeki yeme-içme alanları Covid-19 kapsamında restoran, lokanta, kafelerde alınması gereken önlemlere uyulmalı; Hayvan satış alanında insan kalabalığı ve belirli yerlerde yoğunluğu önlemek için uygun hayvan satış üniteleri oluşturulmalı. Bu üniteler arası mesafe en az 1,5 metre olmalı; Her hayvan satış ünitesinin uygun yerinde alkol bazlı el antiseptiği veya en az yüzde 70 alkol içeren kolonya bulundurulmalı. Hayvan satış alanı içerisinde ulaşılabilir yerlerde el yıkamak için lavabolar oluşturulmalı. Yeterli sayıda lavabo ve tuvalet olmalı. Hayvan satış alanı içerisinde seyyar satıcı dolaşmamalı. Hayvan satış alanı yakınında hizmet veren büfe, bakkal ve kahvehaneler COVID-19 kapsamında alınması gereken önlemlere uymalı; Hayvan satış alanlarının düzenlenmesi ve çevre temizliğinde ‘Kurban Bayramı’nda Alınması Gereken Önlemlere İlişkin Mevzuata’ uygun hareket edilmelidir. Kesimi uzman kasaplar yapmalı Her Kurban Bayramı’nda gündeme gelen acemi kasaplara da dikkat çeken Rüştü Uçan, kurban kesiminin mutlaka uzman kasaplar tarafından uygun aletlerle yapılması gerektiğini vurguladı. Rüştü Uçan, “İş güvenliğinin en önemli unsurlarından biri işi, işinde uzman olan kişiye yaptırmaktır. Özellikle büyükbaş hayvan kesimini kasaplara yaptırmak kaza sayısını önemli oranda azaltacaktır. Aletler keskin ve temiz olmalı! Kesim sırasında kullanacağınız kesici aletler tam olmalıdır. Bunları her sene bilemelisiniz. Ayrıca olası el kesilmelerine karşı, çelik örgülü ve bilekten kemerli kasap eldivenlerinin kullanılması gerekir.” uyarısında bulundu. Kesim yerlerinde uyulması gereken kurallara dikkat! Üsküdar Üniversitesi İş Güvenliği Öğretim Görevlisi İş Hijyenisti Mustafa Cüneyt Gezen ise yine Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan “Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi” isimli kılavuzda hayvan kesim yerleri/kesimhanelerde alınması gereken önlemlerin ise şu şekilde sıralandığını söyledi: Kesim yapılacak yerler önceden planlanmalı, belirlenmeli, standartları kontrol edilmeli ve yetkilendirilmeli; Hayvan kesim yerleri/kesimhanelerin önüne Covid-19’la ilgili bilgilendirme afişleri asılmalı. İl, ilçe ve diğer yerleşim birimlerinde, kesim standartlarına uygun mevcut hayvan kesim yerleri/kesimhanelerin bayram süresince açık olması ve hizmet vermesi sağlanmalı; Hayvan kesim yerleri/kesimhane bulunmayan ilçe veya yerleşim birimlerinde yetkililer standartlara uygun mobil hayvan kesim yerleri/ kesimhaneler oluşturmalı, kesim yapılan yerlerin ve çevresinin temizliği için önlemler alınmalı; Hayvan kesim yerleri/kesimhaneler önünde kalabalık oluşumunu önlemek için kesim işlemleri randevu ile yapılmalı; Hayvan kesim yerleri/kesimhaneler önünde bekleyenlerin sosyal mesafeye uymaları ve maske takmaları sağlanmalı; Lavabo, tuvalet ve varsa duş yerlerinde temizlik ve sağlık hijyenine özen gösterilmesi, belirlenen kriterlere göre temizliğin yapılması; Personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanması; Kesim ve temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp özel bir çöp kutusuna atması, ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkaması gerekmektedir. Kesilen kurban eti hemen poşete konulmamalı! Mustafa Cüneyt Gezen, kesilen kurban etinin yanmaması ve üzerinde bakteri ürememesi amacıyla poşetlere konulmamasını, bunun için kesili parçaların büyük yağlı kâğıt ya da fırın pişirme kâğıtlarına sarılarak buzdolabında +4 oC’ de en az 1 gün muhafaza edilip dinlendirilmesi gerektiğini vurguladı. Gezen, etin daha sonra mümkünse profesyonel kasaplara parçalara ayırtılmasının, etin ziyan edilmesini önleyeceğini kaydetti. Kurban derisine zarar verilmemeli İş Hijyenisti Mustafa Cüneyt Gezen, kurban derisinin sağlıklı bir şekilde muhafazası için, kesim sırasında yaralamadan tulum çıkartılarak, tersinden kaya tuzu ile düzgün bir şekilde ovalayarak sarılıp iple bağlanarak bağış yerlerine teslim edilmesi gerektiğini de ifade etti. İstanbul Times Haber Ajansı (İTHA)