Kış Aylarının Korkulu Rüyası Domuz(PandemikH1N1)Gribi

Kış Aylarının Korkulu Rüyası Domuz(PandemikH1N1)Gribi İ stanbul Times Gazetesi olarak son günlerlerde sağlık bakanlığının sık sık uyarı yaptığı Domuz Gribi ile alakalı Avrasya Hospital Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Mehmet Ali Talay ile konuştuk. Talay konu ile alakal merak edilen her şeyi anlattı. İşte Domuz Gribi için detaylar... İstanbul Times Haber Merkezi Orthomyxoviridae ailesinden, herhangi bir virüs tarafından oluşmuştur.Hastalık swine influenza virus ; bilinen tipleri ya Influenzavirus A (çoğunlukla) ya da Influenzavirus C (ender) tipindedir. 2009 salgınına neden olan virüs, influenza A virüsünün alt türlerinden biri olan H1N1 'dir.Yüksek ateş, baş ağrısı, boğaz ağrısı, öksürük, halsizlik, yaygın vücut ağrısı belirtileri ile seyreder. Grip mevsimsel olarak genellikle sonbahar sonu, kış ve ilkbaharın ilk aylarında görülür. Bunun sebebi; soğuk, artan nem, kalabalık ve sıkışık ortamlardır. -Son 50 yılın ölümcül hastalığı: Dünya Sağlık Örgütü tarafından "geniş çaplı salgın" olarak tanımlanan "İnfluenza H1N1 " yani domuz gribi, son 50 yılın en önemli salgını olarak kabul ediliyor.( 1918 İspanyol Gribi salgınında 50 milyon, 1957 Asya Gribi salgınında 1 milyon, 1968 Hong Kong Gribi salgınında 800 bin kişi ölmüştür). Salgın hastalık 2009 yılında Meksika'da başlayıp dünyaya yayılan virüs ,191 ülkede yaklaşık 800,000 kişide görüldü, 8238 kişi H1N1 virüsü nedeniyle yaşamını yitirdi. Domuzlarda görülen bir tür grip virüsünün genetik değişim geçirmesi nedeni ile "domuz gribi" adını almıştır. Ülkemizde genellikle Aralık-Mart ayları arasında görülmekte olup,özellikle risk gruplarında ölümlere yol açabilen bir hastalıktır. Çok sayıda grip virüsü alt tipi mevcuttur.Hayvan ve insan grip virüsleri aynı canlıda buluştuklarında genetik materyal alışverişi yapabilmektedirler. Bu şekilde yeni virüs alt tipleri ortaya çıkabilmektedir. Dolaşımdaki virüslerdeki bu değişim dolayısıyla grip aşısının muhtevasını her yıl değiştirmek gerekmektedir. -K ümes hayvanları ve domuzlar ile yakın temasta çalışan kişiler, özellikle korumasız bir şekilde temasta bulunanlar, eğer hayvan insana bulaşabilen bir virüs taşıyorsa enfeksiyon kapma riski altındadır. Buna karşılık, hastalıklı bir hayvanın eti uygun bir şekilde pişirildiği zaman herhangi bir risk olmaz. insandan insana bulaşabilecek şekilde yapısını değiştirebilmektedir.Domuz influenza virüsleri normalde türe özgü olup yalnızca domuzlara bulaşabilmekle birlikte bazen insandaki bariyerleri aşarak bulaşabilmekte ve insanlarda da hastalık oluşturabilmektedir.Genetik materyal alışverişi sonucunda meydana gelen yeni ve melez virüslerle olmaktadır. -Dünyada H3N2, Türkiye’de domuz gribi H1N1 etkili - Bu yılda Türkiye’den vakalar tespit edildi. Bulaşma :Domuz gribi A(H1N1) virüsü bulaşıcıdır ve insandan insana geçmektedir. Domuz etinin yenmesiyle domuz gribi virüsü bulaşmıyor. Virüs solunum yoluyla bulaşıyor. Hastalık domuzlar arasında solunum yoluyla ve virüs bulaşmış parçacıkların solunmasıyla yayılmaktadır. Yaban domuzu gibi vahşi hayvanlar da virüsü bulaştırabilir ve bu hastalığın çiftlikler arasında yayılmasına sebep olabilir. İnsanlara: Domuzların çevresinde çalışan, özellikle yakın temasa giren kişiler bu hayvanlarda yaygın olarak görülen bu virüsü kapma riski altındadır. Dolayısıyla bu insanların aşılanması ve yeni virüs nesillerinin tespit edilmesi için izlenmesi halk sağlığı açısından önemlidir. Çiftliklerdeki çalışanlar kadar olmasa da veterinerler ve et işleme tesislerinde çalışanlar da virüse yakalanma riski altındadır. Nasıl Bulaşmaktadır : Domuz gribinin de yine mevsimsel griple aynı şekilde yayıldığı düşünülmektedir. Grip virüsleri insandan insana öksürük ve hapşırma yoluyla bulaşmaktadır. Grip virüsü bulaşan bir yere dokunulduktan sonra, eller ağız yada buruna götürüldüğünde de hastalık bulaşabilir. -İçme, kullanma ve havuz sularıyla bulaşma gösterilmemiştir. -Öksürük ve hapşırma yoluyla, hasta kişinin tükürük zerrecikleri havaya yayılarak sandalye, masa gibi yüzeylere bulaşabilir. Kişi virüsün bulaştığı bir yere dokunduktan sonra ellerini ağzına, gözlerine veya burnuna sürerse virüs bulaşabilir. Bu yüzeylerde virüsün ne kadar süreyle canlı kalabileceğini etkileyen ısı, nem oranı, yüzey niteliği gibi pek çok faktör söz konusudur.Kalabalıkta bulaşma oranı yüksek.Hastalık taşıyan birinin hapşırdığı,öksürdüğü mekanın yeteri kadar havalandırılmamasından dolayı da grip, kalabalık ortamlarda rahatlıkla insandan insana geçebiliyor. Risk grupları ;hastaneye yatış ve ölüm riski yüksek olanlar, hem yurt dışında hem Türkiye'de aynı. Bunlar, 5 yaş altı, özellikle de 2 yaş altı çocuklar, gebeler, her yaş grubundan kronik hastalığı olanlar, yani astım, KOAH, kalp hastalığı, diyabeti olanlar, bağışıklığı baskılanmış olanlar, REYE sendromu nedeniyle 19 yaş altı aspirin tedavisi alanlardır . Belirtileri : Domuz gribinin belirtileri, insanlarda görülen grip belirtilerine benzerdir. Bunlar:Ateş, öksürük, boğaz ağrısı, Yaygın vücut ağrısı, baş ağrısı, üşüme hissi ve yorgunluktur. Normalden daha fazla sayıda hasta ishal ve kusma şikayeti bildirmiştir.Bu epidemide ateşsiz, daha atipik seyreden vakalar da görülmektedir. Örneğin, bir aileden birisinde tipik grip semptomları olmasına rağmen ailenin başka üyelerinde hafif bir burun akıntısı, gözlerde batma şikayeti, boğaz ağrısı olabilmekte ve hiç ateşi olmayanlara rastlanmaktadır. Yani daha ciddi vakaların hemen hepsi ateşlidir.Bu belirtiler sadece domuz gribine özgü olmadığı,tanı için hastanın yakın geçmişi, domuz gribi olan kişilerle temas edebileceği bölgelerde bulunup bulunmadığı ya da domuzların ve kümes hayvanlarının bulunduğu ortamlarda bulunup bulunmadığı sorgulanarak ayırıcı tanı yönteminin uygulanması gerekmektedir. ÇOCUKLARDA ACİL DURUM BELİRTİLERİ : 1-Hızlı veya zor nefes alma, 2-Vücutta solgunluk ya da morarma, 3-Beslenememe, 4-Uyarılara cevapta azalma ve uykuya meyil, 5-Huzursuzluk,6-Grip benzeri semptomlara ek olarak ateş ve şiddetli öksürük Korunma: Kişiler, belirtilerin başlamasından bir gün öncesi ve 7 gün sonrasına kadar bulaştırıcıdırlar. Hasta olmayan insanların bu yüzeylere dokunduktan sonra ellerini yüzlerine ya da burunlarına götürmeleri de hastalığın bulaşma yollarından birisi olarak gösteriliyor.Aşısı bulunmuştur ve Dünya Sağlık Federasyonun onayladığı bir aşıdır. Domuz gribi aşısında adjuvan olarak yer alan skualen daha önce hepatit, papilloma, bazı grip aşıları ve kuş gribi gibi farklı birçok aşıda denenmiştir ve hem AB'de hem de ABD'de onay almıştır. Onaylanmış aşılar gebelerde yapılabilir. Buna, canlı zayıflatılmış aşılar, ayrıca adjuvanlı ve adjuvansız ölü aşılar dahildir. Yeterli antikor oluşumunun sağlabilmesi açısından, bebeklerde 6. aylıkdan itibaren aşı uygulanabilir. İlk 6 ayda bebeğin annesinin veya bakıcısının aşı olması gerekmektedir. Öte yandan, yenidoğanlara dahi oseltamivir verilebilmektedir. Tedbir olarak, solunum maskeleri dışında, özellikle kalabalık ortamlarda bulunduktan sonra, eller sıklıkla sabun ve su ya da alkol içerikli kimyasallar ile yıkanmalıdır. - Grip virüsünün yayılmasını önlemek için, yüzeylerin (masalar, kapı kolları, banyo yüzeyleri, mutfak tezgahı, oyuncaklar vb) günlük temizlikte kullanılan deterjanlarla temizlenmesi yeterlidir. Günlük kullandığımız temizlik maddeleri dışında klor, hidrojen peroksit, iyotlu antiseptikler ve alkol gibi bazı kimyasal maddeler de etkilidir. Hastalara ait çarşaf, çamaşır, havlu ve kap kacağın ayrı olarak yıkanmasına gerek yoktur. Ancak, bu eşyalar yıkanmadan başkası tarafından kullanılmamalıdır. Bu çarşaflar mümkün olduğunca elle temas edilmeden taşınmalı ve yıkanmalıdır. Hastanın çarşafları, çamaşırları değiştirildikten sonra eller mutlaka sabunlu suyla yıkanmalıdır. Hastaya ait kap kacak ya bulaşık makinesindeyada elde deterjan kullanılarak yıkanmalıdır. -Öksürme ve hapşırma sırasında ağzınızı ve burnunuzu bir mendil ile kapatınız. Mendilinizi kullandıktan sonra çöp sepetine atınız. -Öksürdükten ve hapşırdıktan sonra ellerinizi bol sabun ve suyla yıkayınız. -Alkol içeren el yıkama antiseptikleri de etkilidir. -Hastalığın bulaşmaması için çevrenizdeki kişilerden uzak durunuz. -Bulunduğunuz mekânı sık sık havalandırınız. - Ellerinizi 15-20 saniye süreyle su ve sabunla yıkamalısınız. Su ve sabuna ulaşamadığınız yerlerde alkol içeren el antiseptikleri kullanabilirsiniz. Ağız ve gözlere elle tamastan kaçının -Hasta kişilerle yakın temastan kaçının. -Grip benzeri bir hastalık geçirildiğinde evde istirahat edin. -Aksırma ve öksürme esnasında burun ve ağzı kâğıt mendille kapatın. -Kullanılan kâğıt mendili çöp kutusuna atın. -Bulaşma yollarından olan ağız, burun ve gözlere kirli ellerle temas etmekten kaçının. -Yüzeyleri sık sık temizleyin. -Ellerinizi 15-20 saniye süreyle su ve sabunla yıkamalısınız. -Su ve sabuna ulaşamadığınız yerlerde alkol içeren el antiseptikleri kullanabilirsiniz. Profilaksi ve Tedavi : Evet. Domuz gribinin tedavisi veya bu hastalıktan korunmak için doktor kontrolünde kullanılabilecek ilaçlar mevcuttur. Domuz gribi şüpheli bir kişi ile temastan sonraki 7 gün içinde kendinizde yukarıda sıralanan hastalık belirtileri olduğunu hissederseniz hemen bir doktorabaşvurmalısınız. Eğer hastalandıysanız veya hastalık belirtilerini gösteriyorsanız evde istirahat ediniz ve çevrenizdeki kişilerden de onlara bulaştırmamak için uzak durunuz. ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri (CDC), dört durumda profilaksi önermektedir. Bunlar, profilaksi verilecek kişinin risk grubunda olması, gerçek temas öyküsü olması, ilacın hastalık başlangıcından itibaren ilk 48 saatte verilmesi ve son olarak, profilaksinin 10 gün boyunca alınmasıdır. Bu dört koşul sağlanıyorsa profilaksi verilmeli, yoksa verilmemelidir. Profilaksi, aile içi veya yakın temas bulaşları içindir. Uzun süreli profilaksi önerilmemektedir. (CDC) hastalıktan korunma veya tedavisi için Tamiflu ( oseltamivir ) ya da Relenza ( zanamivir ) önermektedir. İzole edilen virüs üzerinde ABD ve Meksika'da yapılan deneylerde amantadine ve rimantadine 'e karşı dayanıklı olduğu tespit edildi . Amerikalı uzmanlar 2009 Haziran ayının sonlarında aşının bulunmasına çok yaklaştıklarını açıkladılar. Yapılan önemli hatalardan biri, doktorların grip düşündükleri herkese ilaç vermeleridir. DSÖ yüksek riskli gruplara erken tedavi önermektedir. Yani tedaviye ilk 48 saat içinde ve ideal olarak da ilk 24 saatte başlanması gerekmektedir. Örneğin bir gebe, iki yaş altı çocuk veya astımlı bir hasta geldiğinde test yapılmadan hemen ilaç başlanmalıdır. Gebelerde, sistemik etkisi nedeniyle oseltamivir daha uygundur. Ama hafif hastalığı olan ve risk taşımayan bir kişide, domuz gribi düşünülse bile ilaç verilmesi gerekmemektedir. Yani ilaca, hastanın durumuna ve riskine göre başlanmalıdır. Domuz Gribinin Seyri: Hastalık başlangıçta beklenenden daha hafif seyretmekte ve beklenenden daha az ölüme yol açmaktadır. Bununla birlikte hastalığın yoğun görüldüğü ülkelere ait veriler; gebeler, 5 yaş altı çocuklar, kalp hastalığı, şeker hastalığı, akciğer ve böbrek hastalığı gibi kronik hastalıkları olan risk grubundaki kişilerde ağır seyrettiğini göstermiştir. Ayrıca mevsimsel gribe kıyasla çocuklar ve gençler daha sık hastalanmaktadır. Ölümlerin engellenmesi amacıyla birçok bulaşıcı hastalıkta olduğu gibi risk gruplarının aşılanmasının öncelikli önemi vardır. Hafif olan vakaların kaç kişi olduğu bilinmemektedir. Doktora hasta olduğu için başvuranların ortalama %4'ü hastaneye yatmakta, bunun dörtte biri yoğun bakıma girmekte, yoğun bakıma girenlerin de üçte biri ölmektedir. Buna göre, doktora, “ben çok hastayım” diye başvuranlarda mortalite 3/1000'dir. Daha hafif vakalar da dahil edilirse, bu oran 1/10.000 düzeyine inmektedir. Kaynak:İstanbul Times Haber Ajansı (İTHA)

Kış Aylarının Korkulu Rüyası Domuz(PandemikH1N1)Gribi

Sağlıklı Çocuk, Sağlıklı Gelecek

Diz Kireçlenmelerine Karşı 5 Etkili Öneri

Kıbrıs'ta Tüp Bebek Tedavisi Fiyatlar ve Merkezler

Pitozisin Belirtileri Nelerdir ?

Ramazan’da Midenizi Rahatlatan 10 Etkili Öneri !

Pembe Estetiğin Kapsamı

Sanatçı Settar Tanrıöver'in Yoğun Bakım Tedavisi Devam Ediyor

Kuru Göz Nedir, Tedavisi Nasıl Olur?

Dr. Arslan Kliniği ve Lazer Epilasyon Tedavileri

Kıbrıs'ta Tüp Bebek Tedavisi ile Umutlar Yeşeriyor