Orta Asya Türk Cumhuriyetleri içinde demokratik çıkışları iler adından söz ettiren Kazakistan Cumhuriyeti bağımsızlığını ilan ettiği günden bu yana dünyanın en kalabalık ülkesi olan Çin Halk Cumhuriyeti ile bir çok konuda işbirliği yapan Kazakistan emin adımlarla Kazak halkının hak ve manfaatlerini uluslararası düzeyde korumaya devam ediyor.
Bu yıl, Kazakistan ile Çin arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasının 30. yılı. Yıllar süren işbirliği içinde, Kazak-Çin ilişkileri yüksek bir seviyeye getirildi.
Bu ilişkiler bir çok değişik konuda en üst düzeyde stratejik olarak devam ediyor.
Devlet başkanlarının diplomasisi, ikili işbirliğini güçlendirme çabaları bir çok konuya ışık tutmaya devam ediyor.
Kazakistan ile Çin arasındaki diplomatik ilişkilerin 30. yıl dönümü ve İyi Komşuluk, Dostluk ve İşbirliği Antlaşması'nın 20. yıl dönümünde iki ülke liderleri karşılıklı ziyaretlerde bulundu.
Şubat 2022'de Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Kasım Cömert (Kassym-Jomart) Tokayev, Çin'e bir çalışma ziyareti gerçekleştirmiş, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile görüşmüş ve Pekin'de düzenlenen XXIV. Kış Olimpiyat Oyunlarının açılış törenine katılmıştı.
Eylül 2022'de Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Devlet Başkanı'nın daveti üzerine Kazakistan'a bir iade-i ziyaret yaptı.Çinli liderin Astana'ya yaptığı bu ziyaretin, pandemi sonrası ilk yurt dışı gezisi olması ayrıca bir önem arz ediyor.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’e ikili ilişkilerin katkılarından dolayı en yüksek derece olan Altyn Kyran Nişanı ile ödüllendirildi.
Çin lideri de Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev'in ülkede gerçekleştirdiği reformlarından dolayı çok takdir etti.
Görüşmelerin ardından devlet başkanları, Kazakistan Cumhuriyeti ile Çin arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasının 30. yıl dönümü münasebetiyle bir Ortak Bildiri imzaladılar.
"Yeşil İpek Yolu", "İpek Yolu Sağlık" ve "Dijital İpek Yolu" programları kapsamında iş birliğinin sürdürülmesi için mutabakata varıldı.
Ticaret, ekonomi, tarım ve maliye alanlarında hükümetler arası ve bakanlıklar arası belgeler imzalandı.
Kazakistan ve Çin'in çok yönlü ticari, ekonomik ve yatırım işbirliğini aşamalı olarak geliştirdiği ifade edildi.
ÇİN İLE KAZAKİSTAN ARASINDA TİCARET HACMİ 24 MİLYAR DOLARDAN DAHA FAZLA…
Bugün Çin Halk Cumhuriyeti,Kazakistan Cumhuriyeti'nin en büyük ticaret ortağıdır. (2022 yılı içinde Kazakistan Cumhuriyeti ile Çin arasındaki ticaret cirosu 24,1 milyar doları olmuştur).
Her iki devletin de liderleri, ticareti artırma ve Kazak-Çin ticaretini salgın öncesi seviyelere döndürme hedefini destekliyor.
Şu anda ülkeler arasında 52 ortak ekonomik proje var.Bunlar, Kazakistan ile Çin arasında üçüncü bir kontrol noktasının inşasını da içeriyor.
Bu proje, uzunluğu 270 Km.olacak yeni Bakhty-Ayagoz demiryolu hattının döşenmesi kapsamında öngörülüyor.
İnşaat 2024-2025 için planlanıyor. Bu proje sayesinde diğer iki istasyonun (Dostyk ve Altınkul) boşaltılmasının yanı sıra her iki ülkenin de üretim kapasitesinin 20 milyon ton artırılması bekleniyor.
Kazakistan ve Çin tarafından planlanan yeni bir ikili vizesiz rejim uygulaması (sınırdan geçiş anından itibaren 30 güne kadar ve 180 günlük bir süre içinde 90 günü geçmeyecek şekilde) olumlu olacaktır.
İşlerin yürütülmesi amacıyla, turizm, tıbbi tedavi, uluslararası taşımacılık, transit ve ayrıca ticari amaçlarla çalışmalar yapılıyor.
Ukrayna ihtilafının bir sonucu olarak ortaya çıkan karmaşık jeopolitik durumun yanı sıra Rusya ve Beyaz Rusya'ya uygulanan büyük ölçekli Batı yaptırımları, Kazakistan'ın özellikle One Belt, One Road projesinin çalışmalarını koordine etmesine ve önemli bir adım atmasına olanak tanıyor.
Yeni “İpek Yolu” üzerindeki kıtalararası ve sınır ötesi su yollarında rol oynamaktadır.
Kazakistan’a gidip incelemelerde bulunan bir basın mensubu olarak kurucu Cumhurbaşkanı sayın Nursultan Nazarbayev’in başlattığı olumlu çalışmaları aksatmadan devam ettiren sayın Tokayev’in de ciddi işlere imza attığını görüyorum.
İstanbul Times / Hüseyin Çetiner / 17 Mayıs 2023
