Bilindiği üzere Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), enerji alanında faaliyet gösteren düzenleyici ve denetleyici kurumlarımızdan biridir. Son yayınlanan 2021 yılı Sayıştay raporlarından hareketle kurumun personel sayısı ve yapısı başta olmak üzere işleyişi ve kararlarında pek çok sorunlu yön olduğu tespit edilmiştir. Söz konusu tespitler önceki yıllara ait Sayıştay raporlarına (2017-2018-2019) yansısa da pek çok problemin çözülmediği, bu anlamda kurum işleyişinde ciddi sıkıntılar olduğu izlenimi ortaya çıkmıştır. 2021 yılında yayınlanan son Sayıştay raporuna yansıyan en önemli bulguların başında EPDK’nin doğalgaz, petrol, elektrik ve sıvılaştırılmış petrol alanındaki firmalara kestiği cezaların tahsiline dönük takiplerin yetersizliği dikkat çekmektedir.
Maliye ile eşgüdümlü bir tahsilat takip sistemi kurmaması” sorunu önceki Sayıştay raporlarına yansımasına ve idarenin 2020 raporunda bu konuda adımlar attığını ifade etmesine rağmen, bu adımların somut karşılıkları hala ortaya çıkmamıştır. Dolayısıyla kurumun yapması gereken tahsilatları hala yapamaması durumu güncelliğini korumaktadır.
Gelinen noktada 4 yıllık süre zarfında EPDK alacaklarını tahsil etmek adına Maliye ile bir protokol taslağı ve teknik tasarım yapmıştır. Geçen süre zarfında kimi alacaklar zaman aşımına uğramış, yakın gelecekte başka alacakların da zaman aşımına girebileceği anlaşılmaktadır. Tespitlere rağmen ortaya çıkan kamu zararı kurumda ciddi bir ihmal olduğu gerçeğini ortaya koymaktadır.
Öte yandan kamu idaresinin denetimlere verdiği yanıtlarda iş yoğunluğundan şikâyet edildiği göze çarpmakla birlikte Kurumda 131 uzman yardımcısı kadrosu olduğu halde bunların sadece 48’inin dolu olması söz konusu mazereti geçersiz kılmaktadır.
Sonuç olarak EPDK, 2020’ye kadar kestiği 3 milyar 848 milyon TL’lik cezanın 3 milyar 696 milyon TL’sini yani yaklaşık yüzde 96’sını tahsil edememiş, uyguladığı yaptırımlar ise etkisiz olmuştur. Aynı şekilde Kurumun 2019 yılı toplam gelirinin 375 milyon 731 bin TL, 2020 net
gelir toplamının 438,3 milyon TL olduğu dikkate alındığında, kurumun tahsil etmediği 3 milyar 696 milyon TL’lik cezanın Kurumun yaklaşık 9-10 yıllık toplam gelirine denk düşmesi ortadaki ihmalin boyutlarını ortaya koyması açısından dikkate değerdir. Aynı şekilde
Kurumun, hiçbir mahkeme engeli olmadığı halde 2013-2017 arasında 1 milyar 264 milyon TL alacağını tahsil için adım atmaması, 2013’ten 2021’e kadar Kurumun bu biçimde yönetildiği algısını güçlendirmekte ve hesap verme sorumluğunun ihlal edildiğini açıkça göstermektedir.
Buna göre;
1) EPDK’nın, enerji şirketlerine kestiği cezalar neden tahsil edilmemiştir? Son 5 yılda tahsil edilmeyen cezaların toplam tutarı ne kadardır?
2) EPDK, son beş yılda hangi enerji şirketlerine cezalar kesmiştir? Cezalarını ödemeyen şirketler hangileridir? Bu cezaların ödenmesine ilişkin ne gibi iş ve işlemler yapılmıştır?
3) Son 10 yılda EPDK’nin kestiği cezalardan kaçı zaman aşımına uğramıştır? Bunların toplam tutarı ne kadardır? Zaman aşımına uğrayan cezalar hangi şirketlere kesilmiştir?
4) Cezaların tahsil edilmemesinde bir ihmal söz konusu mudur? Kamu zararı oluşmasına sebep olan sorumlular hakkında bugüne kadar kurumca soruşturma ya da dava açılmış mıdır?
Açıldıysa bunların akıbeti ne olmuştur?
5) EPDK’nin bünyesinde çalışan toplam kaç uzman ve uzman yardımcısı kadrosu bulunmaktadır? Bu kadroların ne kadarına atama yapılmıştır?
6) Vergi Denetim Kurulu’nun EPDK’nin kestiği cezaları hiç yatırmayan veya eksik yatıran şirketlere yönelik yaptığı iş ve işlemlerle ilgili Bakanlığınız bilgilendirilmiş midir? Vergi
Denetim Kurulu’nca yapılan işlemler yerinde ve yeterli görülmekte midir?
7) EPDK alacaklarını tahsil etmek adına Maliye Bakanlığı ile gerçekleştirdiği belirtilen protokol taslağı hangi aşamadadır? Yakın zamanda zaman aşımına uğrayacağı iddia edilen
alacaklar ile ilgili acil önlemler alınması düşünülmekte midir?
“HANGİ ŞİRKETLER KOLLANIYOR?”
Son dönemde ardı arkası kesilmeyen zamlarla ismi gündemden düşmeyen Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun kanuna aykırı hareket eden enerji şirketlerine kestiği 3 milyar 696 milyon TL’lik cezayı tahsil etmediği ortaya çıktı. Kurumda personel ihtiyacı olduğu halde uzman kadrolarının da boş olduğu belirlendi.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) kanuna aykırı uygulamaları tespit edilen enerji şirketlerine kestiği 3 milyar 696 milyon TL’lik cezayı tahsil etmediği geçtiğimiz yılın Sayıştay raporlarında belgelenmişti. Son Sayıştay raporları tahsilatlarla ilgili sorunun devam ettiğini gösteriyor. Konuyu yazılı bir soru önergesi ile TBMM gündemine taşıyan CHP İstanbul Milletvekili Özgür Karabat, tahsil edilmeyen cezaların toplamının Kurumun yaklaşık 10 yıllık toplam gelirine denk düştüğünü söyledi.
YILLARA YAYILAN İHMAL
EPDK’ye ilişkin Sayıştay raporunda pek çok sorunlu unsurun tespit edildiğini belirten CHP’li Karabat, söz konusu tespitler önceki yıllara ait Sayıştay raporlarına da (2017-2018-2019) yansıdığı halde çözüm için adım atılmadığını söyledi. Kamu idaresinin denetimlere verdiği yanıtlarda iş yoğunluğundan şikâyet edildiğine değinen Karabat; “Bu noktada da bir tutarsızlık var. Kurumda 131 uzman yardımcısı kadrosu olduğu halde bunların sadece 48’i dolu, dolayısıyla bu mazeretin geçerli bir yanı yok.” dedi.
“MİLYONLARCA LİRA ZAMAN AŞIMINA GİRECEK”
Tespit edilen en önemli bulgunun EPDK’nin doğalgaz, petrol, elektrik ve sıvılaştırılmış petrol alanındaki firmalara kestiği cezaların tahsiline ilişkin olduğunu belirten Karabat, “Maliye ile eşgüdümlü bir tahsilat takip sistemi kurmaması sorunu önceki Sayıştay raporlarına yansımasına rağmen, buna ilişkin somut adımlar atılmadı. Kurumdaki ihmallerin kronik hale gelmesi aklımıza ister istemez bazı enerji şirketlerinin kollandığı şüphesini getiriyor. Kaldı ki geçen süre zarfında kimi alacaklar zaman aşımına uğramış. Yakın gelecekte önemli miktarda alacağın zaman aşımına uğrayabileceği görülüyor. Son Sayıştay raporu, sorunların devam
ettiğini gösteriyor.” dedi.
CEZALARIN YÜZDE 96'SI TAHSİL EDİLMEMİŞ
EPDK’nin 2020’ye kadar kestiği 3 milyar 848 milyon TL’lik cezanın 3 milyar 696 milyon TL’sini yani yaklaşık yüzde 96’sının tahsil edemediğinin Sayıştay tarafından tespit edildiğini söyleyen Karabat; “EPDK’nin 2019 yılı toplam geliri 375 milyon 731 bin TL. 2020 net gelir toplamı 438,3 milyon TL. Dolayısıyla kurumun tahsil etmediği 3 milyar 696 milyon TL’lik ceza EPDK’nin 10 yıllık toplam gelirine denk düşüyor. Göz göre göre, sayısız tespite ve uyarıya rağmen EPDK yetkilileri cezaların tahsili için harekete geçmemiş. Ortada bir ihmalden çok aleni bir kamu zararı suçu var. Birilerine kol kanat mı geriliyor? Cezalarını
ödemeyen bu enerji şirketleri hangileri? Cezaların konusu çevreye verilen zarar mı, kaçakçılık mı, hileli işlemler mi? Hepimizin bunu bilmeye hakkı var.” dedi.
Kaynak:İstanbul Times Haber Ajansı(İTHA)
