Özellikle Bitcoin’in kripto para piyasasındaki dominansını hesaba katarsak, birçok analistin neden Bitcoin’i takip ettiklerini anlayabiliriz. Biz de sizlere Bitcoin fiyatını etkileyen faktörler, 1 Bitcoin kaç dolar, Bitcoin haberleri ve kripto para haberlerinden bahsedeceğiz.
Bitcoin’in Fiyatını Belirleyen Faktörler
Bitcoin 2009 yılında Satoshi Nakamoto veya bir grup tarafından geliştirilmiş kripto para birimidir. Şu an Bitcoin’in geliştirilmesi konusunda birçok iddia olsa da, şu ana kadar Satoshi Nakamoto’nun kim veya kimler olduğu bulunamadı. Bitcoin ağında gerçekleşen işlemler Bitcoin defterine kaydedilir ve her bir işlemin detayları blockchainde tutulur ve kullanıcılar için kanıt olarak kullanılabilir.
Para birimlerine yatırım yapmaktan farklı olarak, Bitcoin’in herhangi bir merkez bankası yoktur ve devletler tarafından desteklenmez. Ayrıca Bitcoin alım satımı menkul kıymetlerin alım satımından bağımsızdır ve muhasebenin Bitcoin’i denetlemesi mümkün değildir.
Önemli Kısımlar
- Hisse senedi almak şirketin hissedarı olduğunuzu belgeler ama bu durum Bitcoin’de mümkün değildir.
- Bitcoin devletler tarafından çıkarılmaz ve para politikaları Bitcoin’in arzına karar veremez.
- Bitcoin fiyatları arza ve piyasa talebine bağlıdır ve diğer kripto paralarla rekabet içindedir.
- Şu ana kadar toplam Bitcoin arzının %89’u çıkarıldı ve çıkarılması daha da zorlanıyor.
Bitcoin’in Fiyatını Neye Göre Belirlendiğini Anlamak
Bitcoin merkez bankaları tarafından çıkarılmadığı için itibari para birimlerini etkileyen para politikaları, mali politikalar, enflasyon oranları ve ekonomik büyümeyle birlikte devlet desteğinden etkilenmez. Böylece Bitcoin’in değeri farklı yöntemler kullanılarak hesaplanabilir ve bununla alakalı belli başlı metrikler kullanılır:
- Bitcoin arzı ve Bitcoin’e duyulan piyasa talebi
- Madencilik üzerinden 1 Bitcoin çıkarma maliyeti
- Bitcoin madencilerinin işlemleri doğrulama karşılığı aldıkları ödüller
- Rekabet eden kripto para sayısı
- Borsada listelenme oranları
- Alım satım için geçerlilikte olan regülasyonlar
- Yönetişim fonksiyonları
- Bitcoin haberleri ve kripto para haberleri
Bitcoin Arzı ve Bitcoin’e Duyulan Piyasa Talebi
Arzlarında herhangi bir sınır olmayan itibari para birimlerini devletler para arzı, iskonto oranı, değişken gerekli rezerv oranları ve gerçekleşen açık piyasa işlemleri üzerinden gerçekleşir. Bu sayede merkez bankaları kendi para birimlerinin değişim oranlarını kolaylıkla kontrol edebilirler.
Ama Bitcoin’in arzı iki farklı şekilde etkilenir. İlk olarak Bitcoin protokolü Bitcoin’lerin çıkarılmasını sabit bir oranda gerçekleştirir. Yeni Bitcoin’ler piyasaya sürülür ve madenciler işlem bloklarını ekledikçe giderek azalan miktarda ödül kazanırlar. Bu blok ödülleri ilk başta 50 BTC iken, günümüzde blok ödülü 0.626 BTC’dir ve bu oran her 4 yılda bir azalır. Bu durum Bitcoin talebinin toplam arzdan daha hızlı artmasını sağlar ve bu da fiyatların yükselmesini sağlar. Gittikçe azalan Bitcoin sirkülasyonu ve bunun sonucunda azalan blok ödülleri enflasyonel etki oluşturur.
İkinci olarak, Bitcoin arzı Bitcoin’in arzını belirler ve bu durum yazılım ile kararlaştırılır. Şu an bu sayı 21 milyon BTC ile sınırlıyken, bu miktara erişildiği zaman artık daha fazla BTC çıkarılamayacak. Örneğin şu an toplam Bitcoin arzının %89’u çıkarıldı. Son Bitcoin çıkarıldığı zaman fiyatlar tamamen kullanışlılık, hukuksal ve talebe göre belli olacaktır.
Bitcoin ağında tasarlanan yapay enflasyon sayesinde blok ödülleri artık Bitcoin fiyatını etkilemeyecektir. Ama şu anki blok ödüllerindeki değişimler, tahmini olarak 2140 yılında duracaktır.
Rekabet
Bitcoin ne kadar iyi bilinen bir kripto para ve piyasa arzı ne kadar yüksek olursa olsun, Bitcoin’in piyasada yarıştığı 10.000’den fazla kripto para birimi bulunur. Bunların içinden Bitcoin en dominant kripto para birimi olsa da, Litecoin (LTC), Ethereum (ETH), Tether (USDT), Binance Coin (BNB) ve diğer kripto paralar da piyasadan belli bir seviyede pay almaya çalışarak Bitcoin ile sıkı rekabete giriyorlar. Ayrıca yeni ilk coin arzları (ICO), ilk DEX arzları (IDO), menkul kıymet token arzları (STO), fan token arzları (FTO) ve diğer kripto paraların piyasaya sürülmeleri ile birlikte kripto para piyasasına giriş zorlukları gittikçe azalıyor. Yatırımcılar için gittikçe genişleyen alanlar iyi haber olsa da, gittikçe artan rekabet fiyatların düşmesini sağlar. Ama Bitcoin’de bu durum çok geçerli değildir çünkü kripto para ve blockchain ekosistemlerinde en çok bilinen ve yatırım yapılan kripto para birimidir. Ayrıca kurumsal firmaların da sıklıkla Bitcoin ile ilgilenmeleri, Bitcoin’in en üst seviyede tutunmasına yardımcı oluyor.
Üretim Maliyetleri
Bitcoin’ler ne kadar sanal olsalar da, madencilik aktiviteleri ile çıkarıldıkları için üretim maliyetleri fiyatı etkiler. Özellikle madencilik operasyonlarında makine, elektrik, tesis, internet ve diğer değişken maliyetler üretim maliyetlerini oluşturur. Ama bu maliyetlerin en önemlisi, madencilik faaliyetlerinde gerçekleşen elektrik ve internet tüketimidir. Madencilik faaliyetleri Bitcoin bloklarının karmaşık problemler ile çözülüp eklenmesi sürecini içerdiği için ve bu blokları ilk çözen kişi de ödülleri ve blokla alakalı tüm işlem ücretlerini elde eder. O nedenle madenciler arasında rekabet yüksektir.
Bitcoin’in algoritmasında sadece belli bir süre boyunca 1 blok çıkarılabilir ve o bloğa ait ödüller kazanılabilir ve bu süreç normalde 10 dakikadır. Bu da, ne kadar çok kişi madencilik yapmaya başlarsa o kadar çok madenci bloklardaki problemleri çözmeye çalışır ve bu problemin çözümü de madencilerin sayısıyla doğru orantılı olarak zorlaşır ve daha maliyetli hale gelir.
Son olarak Bitcoin fiyatıyla alakalı yapılan araştırmalar Bitcoin fiyatının üretim maliyetleriyle doğru orantılı olduğunu bizlere gösteriyor.
Borsalarda Listelenme Oranları
Hisse ve endeks yatırımcıları Borsa İstanbul, New York Menkul Kıymetler Borsası, NASDAQ, Euronext gibi borsalarda listelenseler de, kripto paralar da Binance, Coinbase ve Kraken gibi borsalarda listelenir. Menkul kıymetler borsaları hisse senetlerinin fiyatlarını ülkenin para birimi üzerinden gerçekleştirseler de, kripto para borsaları listelemeleri çok daha geniş fiyat ve parite yelpazesi oranından gerçekleşir. Eğer kripto para borsalarının fiyatlama paritelerine BTC/USD, BTC/ETH, BTC/USDT ve diğer birçok işlem çifti örnek olarak verilebilir. Ayrıca kripto paralar birçok farklı fiyat üzerinden gerçekleştirilir.
Bitcoin ne kadar çok borsada listelenirse, yatırımcıların Bitcoin’e yatırım yapmaları gittikçe kolaylaşır ve bu da güçlü bir ağ etkisine yöneltir. Ve bunun üstüne pazarlama ve tanıtım ile gerçekleşmesi, kripto paralar hakkında kuralların belirlenmesi için kullanılır.
Regülasyonlar ve Hukuksal Gelişmeler
Başta Bitcoin olmak üzere farklı kripto paraların popülerleşmesi, devletlerin kripto paralar hakkındaki regülasyonları çıkarmaları için bir ortam oluşturdu. Bunu kripto para haberlerinde çok net bir şekilde takip edebiliyoruz. Şu an ABD Menkul Kıymetler Komisyonu kripto paraların menkul kıymetler sınıfına soksa da, ABD Emtia ve Future Piyasalar kurulu da Bitcoin’i emtia olarak kabul ediyor. Regülasyonlar konusundaki karışıklıklar da kripto para piyasasında belirsizlik havası yaratıyor.
Ayrıca, piyasalar Bitcoin başta olmak üzere farklı kripto paralar üzerinden gerçekleşen endeks fonları (ETF), vadeli işlemler ve diğer türev ürünler üzerinden piyasa enstrümanları kullanıyor.
Bu ürünler Bitcoin’in fiyatını iki türlü etkiler. İlk olarak Bitcoin alacak parası olmayanların fonlar aracılığıyla Bitcoin yatırımcı olmalarını sağlar. Bu fonlar da yatırımcıların Bitcoin talebini artırır. İkincisi de fiyat volatilitesini düşürerek Bitcoin future piyasalarının değerinin altında veya eşit değerlenmede olduğunu ve kurumsal yatırımcıların bunu sağlamak için belli miktarda kaynakların kullanım gerekliliğine işaret ediyor.
Fork’lar ve Yönetişim Mekanizması
Bitcoin merkezi kuruluşlar tarafından kontrol edilmediği için protokolün sürekliliği yazılımcılar ve madenciler tarafından gerçekleştirilir. Yazılımcılar Bitcoin’in yazılımını geliştirmek için çaba sarf ederken, önerilerinin tamamı mutabakata dayalıdır ve bazen yazılımcılar birçok kişiyi sinirlendirebilir. Madenciler ise blokları çıkarıp hesaplama güçlerini kullanarak işlemleri onaylamaları ile Bitcoin ağını güvende tutar.
Bitcoin ağındaki ölçeklenebilirlik sorunları da, Bitcoin ağını olumsuz etkileyen durumlardan birisidir ve bu sorun şu ana kadar çözülemedi. Şu an Bitcoin’deki ölçeklenebilirlik sorunları belli bir süreliğine önemsenmese de, uzun vadede talebi karşılayabilecek konumda olmaması yatırımcıları Bitcoin’den uzaklaştırabilir.
Bitcoin topluluğu da geliştirmeler konusunda sık sık anlaşmazlık yaşadığı için mutabakat süreçleri uzun olabiliyor. Bu sorunlar fork ismindeki yazılım güncellemeleri ile gerçekleşir. Soft fork’lar yeni kripto paralar oluşturmasalar da, hard fork’lar da yeni kripto paraların oluşturulmasına vesile olur ve Bitcoin ağındaki forklar birçok durumda gerçekleşti.
