Öncelikle bana www.istanbultimes.com.tr ve İstanbul Times Gazetesinde sizinle buluşma imkânı sağlayan İstanbul Times Yayın Grubu İmtiyaz sahibi Gazeteci Yazar Hüseyin Çetiner ve diğer idarecilere teşekkür ederek ilk makalem ile huzurlarınızdayım.

Olabilecek her türlü sorularınızı [email protected]a gönderirseniz cevap vermeye gayret ederiz…

İşte Yeni Makalem İYİ OKUMALAR…

Stres nedir? Nelere sebep olur? Nasıl kurtulabiliriz? Şeklindeki sorulara cevap vermeden önce; Istakoz'un kabuk değiştirmesi ile ilgili meşhur hulasayi hatırlatmak isterim. Olumsuzluktan yana olmak kaybetmenin en temel sebebidir.

Biliriz ki kişinin kendisi bitti demeden hiç bir şey bitmez. Büyüklerimizin sıkça söylediği gibi; "Ölüm dışında herşeyin bir çaresi mutlaka vardır."

Istakoz'un Kabuk Değiştirmesi:


Hassas bir canlı olan ıstakoz, onunla beraber büyüyemeyen sert bir kabukla birlikte yaşıyor. Ama İstakoz büyüdükçe, genişleyemeyen bir kabuğun içinde sıkışmaya başlıyor ve üzerinde baskı hissediyor.
 

Kendisini rahatsız hisseden ıstakoz, bir kayaya saklanıyor ve üstündeki kabuğu atıp, kendisine daha büyük bir kabuk yapıyor.
 

Istakoz her ne kadar yeni bir kabuk yapsa da eninde nihayetinde mevcut kabuğu ona dar gelip, rahatsız etmeye başlıyor ve bu süreci tekrarlayıp kendine yeni bir kabuk yaratması gerekiyor. Böylelikle ıstakoz kabuk değiştirdikçe büyümeye devam ediyor.

Stres nedir ?

Stres, olumsuz ya da alışılmadık bir durumda vücutta ortama uyum sağlama çabasıyla ortaya çıkan doğal tepkidir. Bu durum anlık ve gerçek olabileceği gibi sadece düşünce ile oluşturulan veya olabilme ihtimali olarak düşünülen bir olay karşısında da gerçekleşebilir. Bazen, hiçbir şeyin değişmediği ancak belirsizliğin ortaya çıktığı durumlar da strese sebep olabilir.

Hemen hemen her canlı, öyle veyahut böyle hayatında stresle karşılaşır. Gündelik yaşantımızda ise stres artık hayatımızın bir parçası olmuş vaziyette. Kimileri stresten kaçmaya çalışır, kimileri ise onunla mücadele eder.
Stresle savaşmak ya da stresten kaçmak yerine, onu kabullenip kullanmak en güzel yollardan biridir…

Pes etmek en kolay yöntem. Direnmek, çözüm yolları aramak yani kısaca savaşmak insanı diğer canlılardan ayrı kılan en temel özelliklerdir. Yazının başında ıstakoz ve kabuk değiştirme süreci ile anlatmak istediğim tamda buydu.

"İstakozun büyümesine imkan sağlayan en büyük tetikleyici, kabuğunun onu rahatsız etmesidir." Stresli zamanlar, aynı ıstakoz örneğindeki gibi insanlar için de büyümenin bir işaretidir. Kendimizi rahatsız hissetmezsek, yerimizi değiştiremeyiz ve büyüyemeyiz." Dr. Abraham Twerski.

Streste Olduğumuzu Nasıl Anlarız?

• Bağışıklık sistemi çöker


Bağışıklık sistemi, bedenin dinlenme ve uyku durumundaki işlevlerini kontrol eden parasempatik sinir sisteminin kontrolü altında daha iyi çalışır. Oysa stres, sempatik sinir sistemini uyararak genel uyum sendromunu devreye sokar. Stres altında böbrek üstü bezleri gittikçe daha fazla hormon salgılarken, bu kimyasal değişiklikler timüsün büzülmesine neden olarak beyaz kan hücrelerinin üretimini engeller. Bu durum, bağışıklık sisteminin düzgün çalışmasını önleyerek, bedeni enfeksiyon ve hastalıklara karşı daha açık bir hale getirir.

• Yaşlanma - hastalanma süreçlerini hızlandırır

Stres ile birlikte yaşlanma ve hastalanma daha kolay bir durum haline gelir. Kronik stres yüklenmeleri, böbrek üstü bezlerini uyararak gittikçe daha yüksek miktarda kortizon salgılanmasına neden olur.Kortizon beynimizdeki bilinç ve konsantrasyon merkezine zararlı bir şekilde etki eder. Sinir hücrelerini harap eder. Bunun sonucunda depresyon, hafıza kaybı, enerji azalması, uyku bozukluğu ve cinsel sorunlar ortaya çıkar.

• Sosyal ilişkilerde problemlere sebep olur

Kişiye stres yaratan bir durum oluştuğunda sinir sisteminiz bütün nöronları uyandıran bir stres hormonu salgılar. Bu hormon, kan basıncınızın yükselmesine, kalbinizin hızlanmasına, kas sisteminizin gerilmesine ve duygu durumunuzun sertleşmesine sebep olur. Bu durumda, kişinin hayat kalitesi düşer, çevresiyle olan ilişkileri bozulur, uyku düzeni ve sağlık durumu dahi etkilenir.
Ayrıca şunu unutmamak gerekir. Strese maruz kalan kişide güvensizlik, öfke ve depresyon belirtileri baş gösterir.

Stres İle Nasıl Başa Çıkılır?

• Beslenme şeklini düzenleyin.
Sebze ve meyve açısından zengin beslenmek, beslenmedeki renkliliği ve çeşitliliği korumak, vücudun değişken duygu durumu ile baş etmesinde oldukça yardımcıdır.

• Mutluluk hormonları seviyesini artırın.

Duygu durum dengeleyici, esenlik ve mutluluk sağlayan Seratonin- Beynin ödül sistemindeki motivasyon için devrede olan Dopamin(zevk)-
Bağlanmayı artıran, sevgi, güven sağlayan ; Oksitosin-
Ağrı kesici işlevi gören , rahatlamayı yöneten; Endorfin...gibi mutluluk hormonlarının miktarını artırın. Aynı zamanda sizi mutlu eden ve hoş vakit geçirmenizi sağlayan hobiler edinin. Bütün bunlar için illa bir yeteneğinizin olmasına gerek yok. Yürüyüş, müzik dinlemek, kitap okumak hatta rastgele açılan bir şarkıda dans etmek bile mutluluk hormonu sağlamanıza yardımcı olacağından, bedeninizdeki stresi kontrol altında tutmanızı sağlayacaktır.

• İbadet edin

Her dinin kendine göre ibadet ritüelleri var. Abdest ,secde ve dua gibi durumların ruh hali üzerindeki etkisi sayısız tespit ile belgelenmiş hâlde. Belki de: İlk söze sadakat, verilenlerin karşılığını ödeme rahatlığı,özgürce isteme fırsatı..

• Kendiniz ile başbaşa kalın

Beyninizi ve ruhunuzu dinlendirmek için kendinize günlük en az 5 dakika sessiz bir alanda dinlenme ve sakinleşme fırsatı verin. Böylelikle kontrolsüz salgılanan stres hormonunun bedeninizde kontrol edilebilir bir seviyede kalmasına yardımcı olabilirsiniz.

• Uyku verimliliğini artırın

Uyku bozuklukları sonucunda da stres görülebilir. Düzenli bir program dahilinde yatıp kalkmak, akşam saatlerine doğru kafeinli içeceklerin tüketimini azaltmak ve Telefon -Tablet - Televizyon gibi aletler ile ilgili süreyi düşürmek uyku kalitenizi artırmanızda yardımcı olabilir.

• Sosyalleşmeye ayırdığınız zamanı verimli kullanın
 

Aileyle ve arkadaşlarla geçirilen etkin zaman, stresle baş etmekte yardımcı olacaktır. Var olan ilişkilerinizi kuvvetlendirmek ve sevdiklerinizle düzenli görüşebilmek için vakit ayırmaya çalışın.

• Çalışma programı oluşturun
 

Düzenli çalışın. Böylelikle ani çıkabilecek durumlarda, enerjinizi rahatça çözmeniz gereken noktaya odaklayarak, daha az stresle durumu yönetebilirsiniz. Günlük ‘yapılacaklar listesi’ hazırlayın, işlerinizi önemli den başlayarak yoluna koyup takibini yapın...
 

Bütün bunlar ve bunlara benzer destekleyici çalışmalar stressiz yol almanıza yardımcı olabilir.
 

Tek başınıza karar almaktan zorlandığınız andan itibaren destek almak zorunda olduğunuzu unutmayınız!

Yazarımız Mehmet Sebbah YİĞİT Kimdir ?

.1979 Doğumlu olan Yiğit,İstanbul üniversitesi Tarih bölümünden mezun olduktan sonra Newport Amerikan Üniversitesinde Davranış Bilimleri okudum.

Aynı üniversitede Davranış Bilimleri alanında yüksek lisans yaptı. Toros Üniversitesinde Aile Danışmanlığı Eğitimi programını tamamladıktan sonra

Psikoloklar ve Psikyatrlar Derneği başta olmak üzere psikoloji ile ilgili çeşitli sertifika programlarına katılarak bu alandaki çalışmalarımı sürdürmekte.

Çeşitli alanlarda bir çok makalesi değişik yayınlarda yayınlandı. MY. Fen Bilimleri Öğretim Kurumları, Yöntem Öğretim Kurumları firmalarının kurucu müdürü olarak eğitim çalışmalarında bulunuyor.

Vital Hospital başta olmak üzere çeşitli özel hastanelerde bireysel aile danışmanlığı çalışmalarını sürdürüyor.

Davranış Bilimleri ile ilgili farklı kanallardan devam ede gelen televizyon programları devam etmektedir.

İstanbul Times / Mehmet Sebbah Yiğit