AK Parti'nin hazırladığı anayasa taslağı paketi tartışılırken CHP'den de hamle geldi. CHP 6 maddelik anayasa taslağını açıkladı. "Çağdaş Türkiye için Değişim" adı verilen taslakta şunlar var...
CHP'nin kitapçık galinde hazırladığı 6 maddelik anayasa taslağına göre HSYK, Başkanını kendisi seçiyor.
Grev ve lokavt hakkıyla ilgili yeni düzenlemeler yer aldığı CHP'nin öneri paketinde milletvekili dokunulmazlığının kürsüyle sınırlandırılması ve yüzde 10 barajının aşağı çekilmesi de var...
CHP ayrıca TBMM Başkanlığı'na "Anayasa değişikliği teklifi Anayasa'ya aykırı. Kabul edilmemeli" çağrısında bulundu.
Türk-İş de değişiklik önerisinde bulundu
Bu arada Türk-İş de, Anayasa'da yapılacak değişikliklerle devletin sosyal ödevlerini yerine getirmemesinin bahanesinin kalmamasını, "hak grevine" yer verilmesini, kamuda işçi-memur ayrımının net yapılmasını ve sendikacıların siyaset yasağının kaldırılmasını talep etti.
Anayasa değişiklik teklifini inceleyen konfederasyon, bu konudaki görüşlerini bir rapor halinde Anayasa Değişikliği Hazırlama Komisyon Başkanlığı'na gönderdi.
Raporda, "Tarafımızdan incelenen değişiklik taslağı, bu beklentilerimizi karşılamaya yeterli görülmemekle birlikte bazı bireysel özgürlüklere öncelik tanınıyor olması olumlu bir gelişme olarak değerlendirilmektedir. Düzenlemenin tümünde olduğu gibi siyasi partilerin kapatılması, HSYK'nın ve Anayasa Mahkemesi'nin yapısının değiştirilmesi gibi çok önemli ve güncel konularda yapılmak istenen değişikliklerde en geniş mutabakatın sağlanması gereğine inanılmaktadır. Türk-İş, yukarıda değinilen ana başlıkların yanı sıra, AB mevzuatına uyumlu olarak hazırlandığı belirtilen değişiklik taslağında çalışma hayatını düzenleyen kurallara hiç yer verilmemiş olmasını çok önemli ve büyük bir eksiklik olarak görmektedir" denildi.
Sendika kurma hakkı
Türk-İş'in raporda yer verdiği Anayasa değişiklik önerileri şöyle:
- Anayasa'nın "Sendika Kurma Hakkı"na ilişkin 51. maddesindeki "Aynı zamanda ve aynı iş kolunda birden fazla sendikaya üye olunamaz" hükmü Anayasa metninden çıkarılmalıdır. Aynı maddede "Sendika kurma hakkının kullanılmasında uygulanacak şekil, şart ve usuller kanunda gösterilir" hükmü yer alırken, aynı zamanda ve aynı iş kolunda birden fazla sendikaya üye olmanın Anayasa hükmü ile yasaklanması, ILO'nun 87 ve 98 sayılı sözleşmelerine ve AB normlarına uygun değildir.
- Anayasa'nın "Toplu İş Sözleşmesi Hakkı"na ilişkin 53. maddesinin son fıkrasında yer alan "Aynı iş yerinde, aynı dönem için, birden fazla toplu iş sözleşmesi yapılamaz ve uygulanamaz" hükmü kaldırılmalıdır. Toplu iş sözleşmelerinin düzeyi ile nasıl yapılacağı kanunla düzenleneceğine göre, kaldırılması istenilen hususun kanuna bırakılması uygun olacaktır. Bu hüküm, ülkemizce onaylanan ILO sözleşmelerine aykırı olduğu gibi, AB mevzuatına da uymamaktadır.
- Anayasa'nın "Grev Hakkı ve Lokavt Hakkı"na ilişkin 54. maddesinin birinci fıkrası "Toplu iş sözleşmesinin yapılması ve uygulanması sırasında, uyuşmazlık çıkması halinde işçiler grev hakkına sahiptir. Menfaat grevi ve hak grevinin kullanılmasının ve işverenin lokavta başvurmasının usul ve şartları ile kapsam ve istisnaları kanunla düzenlenir" şeklide değiştirilmelidir. Maddenin 2, 3, 4, 5, 6 ve 7. fıkraları yürürlükten kaldırılmalıdır. Kaldırılması istenilen fıkralarda yer alan düzenlemelerin çıkarılacak kanunla belirlenmesi, hem kanun yapma tekniğine hem de Anayasa yapma tekniğine uygun olacaktır. Ayrıca ILO sözleşmeleri ve AB mevzuatında yer alan "hak grevi" de tanınmış olacaktır.
- Anayasa'nın "Üyelikle Bağdaşmayan İşler"e ilişkin 82. maddesinde yer alan ve sendika yöneticilerine kesin olarak siyaset yapma yasağı getiren düzenlemelerin çağdaş bir Anayasa'da yer alması düşünülemez. Milletvekilliğine seçilen sendika ve üst kurul yöneticilerinin sendikal hak ve görevlerini sürdürmelerine getirilen yasaklama kaldırılmalı, ILO sözleşmeleri ile AB normlarına uyum sağlanmalıdır.
- Anayasa'nın "Kamu Hizmeti Görevlileri ile İlgili Hükümler"e ilişkin 128. maddesinde yapılacak değişiklikle, işçi-memur ayırımının yapılması zorunlu kılınmalı, kamu erkinin sadece memurlar eliyle kullanılacağı gerçeği açıklığa kavuşturulmalı ve esasen işçi niteliğinde çalışanların da sendika özgürlüğü ve toplu sözleşme haklarına kavuşmaları sağlanmalıdır. Bu değişiklik başta Anayasa'nın 90. madde hükmü ile ILO sözleşmeleri ve AB mevzuatı gereklerindendir.
