Sivas’ta ’2 Temmuz’ alarmı
Sivas Olayları’nın 23’üncü yıl dönümü nedeniyle yarın kentte düzenlenecek anma programları öncesi güvenlik önlemleri en üst seviyeye çıkartıldı.
2 Temmuz 1993’te Sivas’taki Pir Sultan Abdal Kültür Etkinlikleri’ne gelenlerin konakladığı Madımak Oteli’nin ateşe verilmesi sonucu 33 aydın, 2 otel görevlisi ile 2 eylemci olmak üzere toplam 37 kişinin öldüğü olayların 23’üncü yıl dönümü kapsamında yarın yapılacak anma programı için kentte tedbirler artırıldı. Anma etkinlikleri sırasında her hangi bir olay yaşanmaması için polis ekipleri alarma geçirildi. 1 Temmuz Cuma günü saat 20.00 itibariyle bazı cadde ve sokaklar trafiğe kapatılarak araç parkına izin verilemeyecek.
Anma etkinliği kapsamında, yürüyüşün yapılacağı güzergahın başlangıcı olan Seyrantepe, Fidanlık, Yeditepe, Mehmet Akif Ersoy, Hikmet Boran, Mevlana ve Atatürk Caddeleri ile Seyrantepe Kavşağı, Afyon Sokak, Bankalar Caddesi, Ali Ağa Cami Sokak, Orduevi önü, Bekir Sami Kunduk Caddesi ve bu sokaklara açılan yollara araç park edilmeyecek. Güzergah üzerindeki geçiş noktaları ile otel civarında ise yaklaşık 3 bin polis görevlendirilecek.
Anma etkinlikleri sabah saatlerinde gerçekleştirilecek. Önceki yıllarda olduğu gibi kentte Valilik ve Belediye öncülüğündeki protokol üyeleri eski Madımak Oteli, bugünkü adıyla Sivas Bilim ve Kültür Merkezi’ni ziyaret ederek, olayda ölenlerin isimlerinin yazılı olduğu anı köşesine karanfil bırakacak. Alevi Dernekleri ve çeşitli sivil toplum kuruluşlarının katılacağı büyük anma programına katılacak gruplar ise Seyrantepe Mahallesi’nde toplandıktan sonra, Mevlana Caddesi üzerinden yürüyüşe geçerek kent meydanını takiben eski Madımak Oteli’nin bulunduğu, eski Belediye Sokak önüne gelecek. Burada anma programı gerçekleştirilecek. Gruplar bu yıl da eski Madımak Oteli binasının ’utanç müzesi’ olması isteklerini tekrarlayacak.
CHP’den 15 ve HDP’den ise 4 milletvekilinin anma programına katılması bekleniyor.
Sivas’ta, 2 Temmuz 1993 tarihinde, Pir Sultan Abdal Kültür Etkinlikleri kapsamında kente gelen davetlilerin konakladığı Madımak Oteli’nin ateşe verilmesi sonucu 33 aydın ve 2 otel görevlisi ile 2 eylemci olmak üzere toplam 37 kişinin öldüğü olayların 23’ncü yıldönümü kapsamında, bugün yapılacak anma programı için kentte tedbirler artırıldı. Anma etkinlikleri sırasında herhangi bir olay yaşanmaması için polis ekipleri alarma geçirildi. Anma etkinliği kapsamında yürüyüşün yapılacağı güzergah üzerinde bulunan Mehmet Akif Ersoy Caddesi, Mevlana Caddesi, Meçhul Asker Sokak, İstasyon Caddesi, 50.Yıl Kavşağı Cumhuriyet Meydanı arası, Atatürk Caddesi ‘nin bir bölümü ile Hikmet Işık Caddesi’nin bir bölümününde geniş güvenlik önlemleri anıldı.
Madımak Olayı nedir?
Sivas Katliamı, Madımak Katliamı ya da Madımak Olayı, 2 Temmuz 1993 tarihinde Sivas'ta Pir Sultan Abdal Kültür Derneği tarafından organize edilmiş olan Pir Sultan Abdal Şenlikleri sırasında Madımak Oteli'nin yakılması ve çoğunluğu Alevi 33 yazar, ozan, düşünür ile 2 otel çalışanının yanarak ya da dumandan boğularak hayatlarını kaybetmesi ile sonuçlanan olaylardır.
Ayrıca Madımak Olayı ‘nda dışarda toplanan göstericilerden de iki kişi de hayatını kaybetmiştir. Pir Sultan Abdal Şenlikleri kapsamında, aralarında Aziz Nesin'in de bulunduğu pek çok sanatçı ve fikir insanı dönemin Sivas valisi Ahmet Karabilgin'in özel davetlisi olarak bu kente geldi.
Kültür Merkezi içindeki karşıt grupla çıkan taşlı sopalı çatışma, polis tarafından fazla büyümeden, zor kullanılarak önlendi. Binlerce kişiden oluşan karşıt grup, Kültür Merkezi’nden yeniden Hükümet Meydanı’na geldi. Hükümet Konağı’nı taşlamaya ve slogan atmaya başlayan grup ardından Madımak Oteli civarına ulaşarak, slogan atmaya devam etti.
Madımak Oteli'nin yakılması Madımak Olayı ‘nda grup önce Madımak Oteli önündeki araçları ateşe verdi ve oteli taşladı. Madımak Oteli tutuşturulan perdeler ve alt katta bulunan eşyalarla birlikte yakıldı. Otele sığınmış olan kişilerden, aralarında Asım Bezirci , Nesimi Çimen, Muhlis Akarsu, Metin Altıok ve Hasret Gültekin'in de bulunduğu 35 kişi yanarak veya dumandan boğularak yaşamını yitirdi.
Aralarında Aziz Nesin'in de bulunduğu 51 kişi de olaylardan kendi olanaklarıyla, ağır yaralarla kurtuldu. İtfaiye merdiveniyle kurtarılmaya çalışılan Aziz Nesin, merdivendeki görevli tarafından darp edilip, merdivenden itfaiye aracı etrafında toplanan karşıt görüşlü kalabalığa doğru itildi. Başından yaralanan Aziz Nesin'i linç girişiminden araya giren polisler kurtardı. Yaralılar, polis arabalarıyla Tıp Fakültesi Hastanesi`ne götürüldü. Madımak Olayı sonucunda 33 konuk, 2 otel görevlisi ve 2 gösterici yaşamını yitirdi. Akşam saatlerinde valilikçe ilan edilen ”2 günlük sokağa çıkma yasağı” ile birlikte, güvenlik güçleri şehirde tam bir hakimiyet sağlayabildi.
Madımak Olayı'ndan sonra yargılama süreci
Madımak Olayı‘ndan bir gün sonra 35 kişi gözaltınaalındı. Daha sonra gözaltına alınanların sayısı 190'a çıktı. Gözaltına alınan 190 kişiden 124'ü hakkında “laik anayasal düzeni değiştirip din devleti kurmaya kalkışma” suçlamasıyla dava açıldı, geri kalanlar serbest bırakıldı. Kamuoyunda Sivas Davası olarak bilinen davanın ilk duruşması, Ankara 1 No'lu Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde 21 Ekim 1993 günü yapıldı. 26 Aralık 1994'te karara bağlanan dava sonucunda, 22 sanık hakkında 15'er yıl, 3 sanık hakkında 10'ar yıl, 54 sanık hakkında 3'er yıl, 6 sanık hakkında 2'şer yıl hapis cezası, 37 sanık hakkında da beraat kararı verildi. Yargıtay, Devlet Güvenlik Mahkemesi kararını bozdu Müdahil avukatlar, Devlet Güvenlik Mahkemesi'nin kararını “taraflı, hukuka ve adalete aykırı” olarak niteleyerek, ayrıntılı bir savunmayla temyize gittiler. Yargıtay 9. Ceza Dairesi katliamın “Cumhuriyete, laikliğe ve demokrasiye yönelik olduğunu” belirterek Devlet Güvenlik Mahkemesi'nin kararını esastan bozdu. Ankara 1 No'lu Devlet Güvenlik Mahkemesi, Yargıtay'ın bozma kararına uyarak yargılamayı yeniden başlattı.
Madımak Olayı'nda 33 kişiye idam cezası
28 Kasım 1997'de açıklanan kararda, 33 sanık Türk Ceza Yasası'nın 146/1 maddesine göre idama ve 14 sanık 15 yıla kadar değişen hapis cezasına mahkûm edildi. Yargıtay 9. Ceza Dairesi 24 Aralık 1998'de hapis cezalarını onadı, 33 idam cezasını ise usul noksanlıkları nedeniyle bozdu. Şubat 1999 tarihinde usul eksikliklerinin giderilmesi için başlayan yargılama sonucunda 16 Haziran 2000'de 33 sanık Devlet Güvenlik Mahkemesi'nce yeniden idam cezasına çarptırıldı. 2002 yılında idam cezasının yürürlükten kaldırılmasıyla idam cezası hükümlülerinin cezaları müebbet ağır hapis cezasına çevrildi.
AKP ve Saadet'in avukatları savundu Sanıkların avukatlığını üstlenenler arasında olan Refahyol iktidarının Adalet Bakanı Şevket Kazan, bakanlığı sırasında onları hapishanede ziyaret etti. Geniş avukat listesinde çok sayıda Refah Parti üyesi ve yöneticisi olması eleştiri konusu oldu.
Bu avukatlar ilerleyen yıllarda AKP ve Saadet Partisi'ne katıldılar ve içlerinden üst yönetim görevlerine yükselenler oldu. Geçen bu zaman zarfı içerisinde sanık sayısı tahliyelerle 33'e düştü. Olayın kilit ismi olarak nitelendirilen, dönemin Sivas Belediye Meclisi üyesi Cafer Erçakmak ve Yargıtay'ın 1997'deki bozma kararından sonra firar eden 8 sanık ise halen yakalanamamıştır. Davanın firari olan 5 sanık ile ilgili kısmı, 13 Mart 2012 tarihinde zaman aşımından düşürülmüştür.
Sivas Davası İstiklal Mahkemeleri sonrasında tek bir davada bu kadar çok idam cezasının verildiği ilk davadır.
Editör: TE Bilisim
